دیروز چهارم اسفندماه یک اتفاق پیش بینی نشده و جالب برام رخ داد. طی تماسی با آقای رحمانی به شرکت یارامانا رفتم تا با هم صدایی بشنویم. هنوز مدتی نگذشته بود که با یکی از مشتریان تماس گرفتند و قرار شد به خانه ایشان برویم. پرسیدم سیستم ایشان چیست و آقای رحمانی گفتند Wilson Audio Alexandria و منم که منتظر بودم چیزی دیگه بشنوم و یه بهانه ای پیدا کنم برای برگشتن به خانه در جا خشکم زد. راستش زیادی هیجان زده شدم چون این بلندگو را دوست داشتم بشنوم و حتی تحلیل گران دنیا هم اگر چنین موقعیتی دست بدهد خیلی خوشحال میشوند. بی شباهت به دعوت شما به رانندگی با فراری نیست. البته باید مطلبی را قبل از خود صدا بنویسم تا خیالم راحت باشد که مخاطبم ریشه این هیجانات را در من میشناسد. های فای رو دوست دارم و تجربه شنیداری برام خیلی لذت بخش هست و این شور و هیجان به این معنی نیست گران تر مساوی با لذت شنیداری بیشتر و همه هیجان من به خود صدا بر نمیگردد بلکه به یک حس خاص و این حس را شاید مجلات ، تبلیغات عالم های فای و … بوجود آوردند تا من با شنیدن نام Alexandria خوشحال شوم. این بلندگو قیمتی حدود 135000 دلار دارد و تنها قیمتش کافیست تا شنیدن آنرا برایم جذاب کند. ویلسون شرکتی است که تا حدی آبروی بلندگو سازی آمریکا محسوب میشود و تقریبا در همه مجلات هم تبلیغ دارد و هم Review . اگر در مورد یک برند گران قیمت مینویسم دلیلش این نیست که در مخاطبم شور و علاقه به خرید آن محصول را ایجاد کنم و کمک کنم یک شرکت خارجی برای هر واحد 135000 دلار ارز از کشور خارج کند. نوشتن در مورد این محصولات تنها یک علاقه هست که امیدوارم تاثیرش در خواننده بصورت تبلیغ و تحریک نباشد. منم دوست داشتم در ایران چنین شرکتهایی بود و من با خیال راحت از اونها مینوشتم تا اگر تبلیغی میشد ارز از کشور خارج نمیشد. متاسفانه در حال حاظر تنها میتوانیم محصولات شرکتهای خارجی را review کنیم و من سعی میکنم تا آنجا که میتوانم با ارائه تصویری واقعی (از نگاه خودم) بدون دخالت دادن احساسات از واقعیت بنویسم تا در هر صورت خواننده بتواند با کمترین هزینه به بهترین پاسخ برسد.

آقای ویلسون و همسرشان در بیشتر نمایشگاهها حضور دارند و این شرکت تنها بلندگو طراحی میکند نه چیز دیگری. تکنولوژی ساخت بلندگوها درایورهای معمول بوده که با حرکت در محور z سیگنال صوتی را در همان جهت تولید میکنند و در قسمت Tweeter از Tweeter های Focal ( بعد از Modify آن در شرکت ویلسون) استفاده مینمایند. مشخصات این بلندگو بشرح زیر میباشد :

Nominal Impedance: 8 ohms
Woofer: One 15 inch – One 13 inch
Midrange: Two 7 inch (vented enclosures)
Tweeter:Ambience: One 3/4 inch Supertweeter
Tweeter: One Inverted Titanium Dome
Sensitivity: 95 dB@ 1 watt (2.83V at 1 meter)
Minimum Amplifier Power: 20 WPC
Frequency Response: (with port contribution)
+0, -2dB 18 Hz – 22.5 kHz
Height: 72 inches
Width: 17.5 inches
Depth: 26.75 inches
System Product Weight: (each) 750 lbs (system) 1500 lbs
Approx. Shipping Weight: (for complete system) 2,286 lbs

حول و حوش ساعت هفت بعد از ظهر رسیدیم به خانه دوست آقای رحمانی و وارد اتاق های فای شدیم . ایشان بتازگی سیستم ارتقا داده بودند و سیستم عبارت بود از :

dCS Verdi Transport (15,000$)

dCS Delius D/A Converter 24/192 (10,000$)

Krell Evo One Power Amplifier (45,000$/Pair)

Krell Evo Two Pre Amplifier (40,000$/Pair)

Shunyata Research Interconnect & SpeakerCable

تقریبا این دومین باری است که قیمت سیستم بالای 200 هزار دلار قرار میگیرد. مشکل این بود کابل بلندگو و IC کمتر از 100 ساعت کار کرده بودند و نه تنها Break in نشده بودند بلکه یک ساعت پیش کاملا تکان خورده و از جای خود جابجا شده بودند. به این میگویند بدشانسی چرا که در این وضعیت اصلا نمیشه در مورد صدا حرف زد و صدا شاخصهای مهم را خصوصا Texture نشان نخواهد داد. سیستم زیر 50 درصد کارایی خودش در حال پخش صدا بود. البته یه چیزهایی بعنوان Pre Review مینویسم تا زمانی که ویلسون را در شرایط بهینه بشنوم. به این دوستمان گفتم بدون دست زدن به کابلها و جابجایی آنها بگذارد سیستم یک هفته کار کند تا به یک حالت Optimum برسد. فضای آکوستیکی نسبتا بزرگ بود و حجم کافی داشت اما شرایط آکوستیکی خوب نبود و مانند اکثر خانه ها از هیچ جاذب یا Diffuser استفاده نشده بود. سقف کوتاه نبود اما یک شکل هندسی خاص داشت که بنظرم تاثیر نا همگونی بر صدا ایجاد میکرد و فاصله دیوارهای بغل خیلی زیاد نبود و بازگشت های آن تا حدی خصوصا در کناره ها قابل درک بود. با شناختی که از صدای ویلسون داشتم انتظار داشتم عرض ، عمق و ابعاد Stage بزرگی داشته باشیم اما فضای آکوستیکی و کابلها این اجازه را نمیداد. کمی سیستم کارکرد و گرم شد ، مشخصه جالب صدای ویلسون یکدست بودن صدای درایورها ، صدای طبیعی و آرام بود و صدا کاملا تحت کنترل پخش میشد. ویلسون پترن وایدی دارد و الگزاندریا هم این شاخص را دارد و شما در فضای بزرگی تصویری یک شکل دارید بدون حساسیت به تغییر مکانی (افقی و عمودی مکان شنونده) که البته دیوارهای بغل عرض Sweet Spot را محدود میکردند. با وضعیتی که کابلها داشتند نمیشد در مورد صدا حرف زد چرا که سیستمی در این کلاس براحتی محدودیتها در هر بخش را بخوبی نشان میدهد و شاخصهای صدا از جمله گسترش فرکانسی هم ناحیه بالا و هم پایین ، detail صدا ، Soundstage صدا ، توان پردازش استرینگهای موازی ، ریتم Timing ، سکوت صدا ، Bass و از همه مهمتر شفافیت ، Purity و Texture صدا قابل توضیح نبودند. به این میگویند بد شانسی. Krell در سری جدید خود یعنی EVO انگار تغییراتی در فرکانسهای بالا داشته و حدودا میشد حدس زد نسبت به سری FPB در ناحیه بالا گسترش بیشتری پیدا کرده است بقول دوستان White تر شده است. صدا شاخص دیجیتال را با خود داشت (علی رغم ادعای عدم تفاوت dCS با سورس آنالوگ) اما نا محسوس تر از سورس های دیگر دیجیتال و البته الان نمیتونم اطلاعات دقیق تری بدهم چون محدودیت سیستم اجازه نمیداد بیشتر بفهمم. تقریبا صدای ناحیه بالا به نسبت سورس های دیجیتال طبیعی تر، آرام تر و یکدست تر بود. در فرکانسهای پایین گسترش و کنترل کامل نداشتیم چرا ؟ چون هم فضای آکوستیکی کاملا ایده ال نبود و هم کابلها مانع بودند. مطمئن بودم صدا در حالت بهینه بهتر میشد. سیستم احتیاج به گراندینگ مناسب داشت چرا که Start/Stop ها سریع اما همراه با نویز بود و جریان صدا نرمی لازم را نداشت. به این دوستمان مساله Phase را توضیح دادم و با تغییر آن به یک حالت بهینه رسیدیم و به ایشان توصیه کردم برای هر رکورد از این Phase Selector استفاده نمایند. بعضی رکورد ها در حالت invert رکورد شده اند و با تغییر فاز تصویرشان درست میشود. فاز اشتباه تصویر صدا را فوروارد و جریان صدا را نا آرام میکند. عکسی که در بالا قرار داده شده است عکس از خانه این دوست عزیز نبوده و آن را از اینترنت گرفتم اما ویلسون الگزاندریا از نزدیک فوق العاده زیباست. با همه بزرگیش راحت در دل جای میگیره. اعتراف میکنم بلندگویی به این خوشگلی ندیدم. در مورد Dynamic Range باید اعتراف کرد این بلندگو فوق العاده هست و نه تنها در ولوم های پایین صدایی شفاف و دقیق بدون از دست دادن Micro دارد در ولوم های بالا نیز اصلا احساس Compress در صدا شنیده نمیشود. تنها به اندازه خیلی کمی در ولوم خیلی پایین درایورهای باس کمی تنبل تر نشان میدهند که بیشتر در حد حدس هست و نمیتوان در این شرایط اظهار نظر دقیق کرد. خیلی مهم هست صدا در همه ولوم ها حالت یکدست ، شفاف و راحتی را داشته باشد. داشتیم دایانا کرال میشنیدیم ، آهنگ Broken Dreams که حال و هوای خاصی داشت و ولوم را زیاد کردیم تا به یاد آرزوهای برآورده نشده بیفتیم.

سیستم صدایی زیر 50 درصد Performance خودش را داشت و ما هم اونجا حرص میخوردیم که ویلسون باز در شرایط غیر بهینه شنیده شد. مثل این میماند که شما سوار فراری شوید اما زیر آن از لاستیک های پیکان استفاده کنند. فکر میکنم سیستمی با کلاس قیمتی 200 میلیون نیاز به حداقل 15 میلیون کابل دارد و مهمتر از همه بلندگویی به این Neutrality که کاملا Full Range هست به Upstream حسایت زیادی داشته و یک کابل خوب مانند Siltech را میطلبد. صدای خوب Reviewer را تشویق میکند تا میتواند از صدا بنویسد اما صدای غیر بهینه همه احساس و شوق مثبت را میگیرد. اما اگر من جای این دوست میبودم (که نیستم) :

ابتدا وضعیت آکوستیک را درست میکردم و اتاق را شیلد میکردم. یک روز تمام برای Speaker Placement و تنظیم فاصله درایورها از گوش وقت میگذاشتم. یک چاه زمین ایجاد و به سیستم یک گراند خوب میدادم. کابل برق را مستقیما از کنتور میکشیدم و برای طبقات کم انرژی از یک AC Regenerator خوب استفاده میکردم. کابل بلندگو و Interconnect را تعویض و برایش 15000 دلار هزینه میکردم. سیستم را بدون ایجاد لوپ گراند Setup میکردم. شلوغی پشت Rack و در هم رفتگی کابلها را درست میکردم و کامپوننتها را با فاصله بر روی Rack لرزه گیر و بدون تداخل و نزدیکی کابلها میچیدم. کل Audio CD های آرشیو را از نو میخریدم و سیستم را یک هفته Play میکردم. بعد از یک هفته وارد اتاق میشدم و آهنگی از لئونارد کوهن میگذاشتم تا ببینم تفاوت از کجا تا کجاست.

لیست تحلیلها اینجاست و اگر فرصتی بشود عکسهای ویلسون را در سایت میگذارم. گزارش Soundstage را در سه بخش اینجا ببینید.

شرکت یارامانا yaramana همیشه با بلندگوها و سیستم های گران به شنونده دمو میدهد و خود من کمتر شده در شرکت صدای یک سیستم ارزان را بشنوم. بلندگوهایی مانند Wilson System 7 ، Wilson MAXX ، Sonus Faber Stradivari ، Martin Logan و اخیرا Revel . این مساله باعث میشود انتظار شنونده بالا رود و هنگام شنیدن یک سیستم با قیمت متوسط یا پایین کمی دچار مشکل شود. منظورم از مشکل اینست صدای سیستم با Fidelity پایین تر اون حالت خوشایند را نداشته و شنونده را راضی نمیکند. در چنین شرایطی هنگام شنیدن صدا حداقل قبل از عادت کردن به صدا همه ایرادات ای که این سیستم دارد به چشم می آید و نوشتن Review کمی سخت میشود. سخت از آن جهت که شنونده ناراضی مجبور است بر اساس قیمت و کلاس ساخت سیستم   بنویسد نه بر اساس ایده ال هایی که تا حالا شنیده است. اما من نوشته های زیر را برای سرگرمی نوشتم و پیشنهاد میکنم شما هم برای سرگرمی بخوانید و اگر در پی انتخاب بلندگو زیر 2000 دلار هستید از آقای رحمانی بخواهید آنرا برای شما دمو کند. فکر میکنم با خواندن Review شاید بیشتر با شاخص های صدا آشنا شویم و مفاهیم مربوط به تحلیل صدا را بهتر درک کنیم و بر اساس نوشته های قبلی Review به هیچ وجه نمیتواند آنطور که باید به شنونده کمک کند و  Audiophile نباید تنها به آن توجه کند. هیچ چیزی جای تجربه شنیداری در یک محیط و شرایط مناسب را نمیگیرد. شرایط آکوستیکی ایده ال نبود و سقف تا حدی مشکل ایجاد میکرد اما بدلیل کوتاه بودن ارتفاع پایه ، شنونده میتوانست با فرو رفتن در مبل (کاهش ارتفاع گوش شنونده نسبت به زمین) صدای نسبتا خوبی بشنود و تصویر صدای خوبی داشته باشد. دیوار عقب و پنجره سمت چپ هم بود اما خیلی بنظرم مشکل ساز نبود. کابلها مثل بیشتر مواقع ایده ال نبودند و از آقای رحمانی خواستم یک دست کابل رفرنس را برای دمو همیشه نگه دارند تا سیستم دمو در این قسمت به محدودیت نخورد. سیستم با سورس دیجیتال Pathos Endorphin و آمپلی فایر Pathos Cinema-X پنج کاناله بهمراه کابلهای Transparent و ML جمع شده بود. بلندگوی Revel M22 یک بلندگوی 2way با فرکانس کراس آور 2.2khz ، حساسیت  85dB و حداقل امپدانس 4.8 اهم. این بلندگو ها به فاصله تقریبا 2.5 متر از هم قرار گرفتند و تصویر صدای نسبتا خوبی داشتند. صدای این بلندگو Reveal تر از بلندگوهایی مانند Sonus و B&W (مدلهای هم قیمت Revel M22) بود اما نه به اندازه Dynaudio هر چند دو بلندگو در کنار هم نبودند تا آنها را با هم مقایسه کنم. تصویر صدای (Soundstage) خوبی داشتیم و صدا جداسازی Separation و Detail خوبی داشت هر چند کمی در فرکانسهای بالا Openness را از دست میداد ولی در فرکانسهای وسط صدا خوب بود و گسترش ناحیه پایین Bass همانند اکثر 2way ها محدود بود. صدا Micro خوبی نداشت و البته در این کلاس قیمتی نمیشود از بلندگو انتظار بیشتری داشته باشیم و جنس صدای درایور (عدم Neutrality درایور) و Tweeter به گوش قابل درک بود. صدا نسبت به تغییر ولوم حساسیت زیاد نداشت در ولوم های پایین و بالا رفتار خوبی داشت. اثر Boxing به گوش میرسید و در این قسمت انتظار بیشتری از بلندگو میرفت اما اثر آن ناراحت کننده نبود. شکایت من کمی به حالت ارزان بودن صدا بر میگشت که ممکن بود تا حدی کابلها در آن دخیل باشند اما فکر میکنم Revel از درایورهای با کیفیت بالا استفاده نکرده است. صدای Upstream با بلندگو سازگار بود و صدایی راحت با ریتم خوب داشتیم. Detail زیاد بلندگو با Detail کم لامپ ، محدودیت فرکانسی بلندگو با محدودیت فرکانسی لامپ و کم جریان دهی لامپ با خوش درایو بودن بلندگو جور بود و در مجموع صدا کنترل شده و خوب بود. سازگاری خوب و در حد انتظار بود هر چند Cabling نیاز به توجه بیشتر داشت. کمی صدا حالت گنگ (عدم احساس نزدیکی به صدا) داشت که نمی دانم به کابل بلندگو بر میگشت یا به کراس آور بلندگو. بلندگو 2way با اتاق هم تا حد خوبی جور بود و Soundstage خوبی داشتیم که به لذت شنیداری کمک میکرد. همانطور که قبلا گفتم در فضاهای محدود و کوچک بهتر است از 2way استفاده کنیم. سرعت پاسخ دهی بلندگو در مقایسه با بلندگوهای درایوری خوب بود و تصویر نسبتا Sharp ای داشتیم. داشتم موقع شنیدن صدا حدس میزدم فرکانس کراس آور چقدر هست اما حدسم غلط از آب درآمد. فکر میکردم بین 1.5 تا 2 کیلو هرتز هست که واقعیت 2.2 کیلو هرتز بود. صدا در ناحیه اطراف فرکانس کراس آور کمی تغییر حالت داشته و میتوان تا حدی فرکانس را حدس زد. صدا در مجموع خوب بود اما با عالی فاصله داشت و بلندگو در همه پارامترها شاخصی متوسط داشت.