چند شاخص در نگاه کاربر قبل و گاهی بعد از تجربه شنیدن صدا تاثیر دارد ، یکی از آنها تبلیغات مجلات و دیگری قیمت آن دستگاه هست.

قیمت یک کامپوننت کاملا در نوع نگاه کاربر تاثیر مستقیم دارد ، مثلا وقتی میشنویم قیمت یک آمپلی فایر 50 هزار دلار هست حدس میزنیم باید صدای خیلی خوبی داشته باشد و اگر آمپلی فایری با همان صدا قیمتی معادل 10 هزار دلار داشته باشد آنرا خیلی جدی نمیگیریم و فکر میکنیم حتما صدای 50 هزار دلاری بهتر است. قیمت گذاری همیشه تاثیر مستقیم بر ذهن مخاطب داشته و شرکتها سعی میکنند تا در سیاست های خود این مساله را لحاظ نمایند.

من فکر میکنم بهتر است نگاهی دوباره به این مساله داشته باشیم ، ببینید شرکتها رو میشه به دو دسته و یا چیزی ما بین این دو حالت در نظر گرفت. اول شرکتهایی هستند که قیمت محصول رو بر اساس هزینه تمام شده (هم تحقیقات و هم نیروی انسانی و …) محاسبه میکنند و دوم شرکتهایی که قیمت رو بر اساس تابع حداکثر سود تعیین میکنند. شرکتهای نوع اول (مانند شرکت McCormack و یا Spectral) مثلا اگر 2000 دلار صرف تولید کنند ، قیمت دستگاه رو 8000 دلار میگذارند و از این 8000 دلار 4000 دلار رو به سیستم توزیع و فروش میدهند و برای خودشان 4000 دلار در نظر میگیرند که از این 4000 دلار فقط 2000 دلار سود هست. یعنی اگر 2000 دلار هزینه بشه روی این محصول 100% سود در نظر میگیرند اما کمپانی دیگری میاد قیمت رو روی 25000 دلار میگذاره چرا که با رابطه ای که با فروشندگان داره و تبلیغاتی که میکنه مطمئن هست با این قیمت به حداکثر سود میرسه. این شرکت کالا رو با قیمت 10000 دلار به سیستم توزیع میده تا اونها به قیمت 25000 دلار کالا رو بفروشند.

ما دو بحث رو نباید با هم اشتباه کنیم یکی ارزش شنیداری یک کامپوننت و دیگری سیاست قیمت گذاری اون شرکت. شرکتهای نوع دوم که قیمت های خیلی بالایی دارند ممکنه واقعا محصولات خوبی تولید کنند مانند Vitus و ممکن هم هست محصول خیلی قابل توجهی تولید نکنند و صدایشان اصلا به قیمتشان نیارزد.

من از قیمت های بالا حمایت نمیکنم اما دوست دارم صدای آمپلی فایری مانند Vitus رو بشنوم و میدانم Vitus بهترین طراحی و ساخت را دارد و شاید هیچ آمپلی فایری در دنیا در این کلاس دقت ساخته نشود اما وقتی میبینم شرکتی آمپلی فایری میسازه که 20 هزار دلار قیمت داره و صداش ارزش چندانی نداره واقعا شاکی میشم. من حدس میزنم آمپلی فایری در دنیا نیست که با سلیقه من در بین Solidstate ها بهتر از Vitus صدا بدهد و یا فکر نمیکنم سورس دیجیتالی مانند dCS Scarlatti رو دیگر بشنوم اما اگر این برندها قیمت بالایی دارند کیفیت بالایی هم دارند هرچند قیمت گذاری آنها بر اساس هزینه تمام شده نیست اما باور کنید برندهای زیادی هستند که 50 هزار دلار قیمت دارند اما ارزش شنیداری زیادی ندارند.

شرکتی مانند ASR برای Emitter II داره 27 هزار دلار میگیره اما هم صدای خیلی خوبی داره و هم از بهترین طراحی و ساخت بهره میبره اما ما در همین ایران آمپلی فایری داریم که 30 هزار دلار قیمت داره و صداش در مقایسه با ASR اصلا ارزش 30 هزار دلار رو نداره. من باز هم تاکید میکنم که از قیمت های بالا حمایت نمیکنم اما دوست دارم بدونید هم در قیمت های پایین و متوسط و هم در قیمت های بالا هم محصول با ارزش داریم و هم محصول کم ارزش.

یکی دوست داره زیاد هزینه کنه میتونه Vitus بگیره یکی هم کمتر که میتونه McCormack بگیره اما مهم اینه در هر کلاس قیمتی ما بر اساس سلیقه ای که داریم با ارزش ترین رو انتخاب کنیم.

واقعیت اینه مجلات جرات نمیکنند خیلی راحت کامپوننتهایی با تفاوت قیمت بالا رو با هم مقایسه کنند مثلا کسی جرات نمیکنه بگه ASR از یک Pre Power صد هزار دلاری صدای دوست داشتنی تری میده و یا Clayton با 5000 دلار قیمت از یک آمپلی فایر 50 هزار دلاری صدای گوش نوازتری داره. مقایسه دو کامپوننت در قیمتهای کاملا متفاوت خیلی به بازار صدمه میزنه و من تا بحال ندیدم کسی در مجلات بنویسه کامپوننت A با قیمت نصف از کامپوننت B صدای بهتری میدهد چرا که کمپانی سازنده B واقعا صدمه میبینه.

مشکل دیگه اینه که چون در ایران بر اساس تبلیغات مجلات سیستم صوتی وارد کشور میشه بیشتر برندها در مقایسه با برندهای با ارزش دنیا خیلی Performance/Price بالایی ندارند و ما در ایران اکثر اوقات به بهترین انتخاب دسترسی نداریم.

اما در مورد قیمت ها من یه دورنمایی دارم که بد نیست شما هم بدونید و خیلی شاید این دورنما دقیق نباشه اما خیلی هم از واقعیت فاصله نداره . از نگاه من قیمت کامپوننت ها از این حداکثری که نوشتم نمیتونه بیشتر بشه به این شرط که قیمت گذاری بر اساس هزینه تمام شده باشه هرچند برخی معتقدند همین قیمت ها هم میتوانند کمتر از این باشند.

1. یک سورس دیجیتال عالی با بهترین طراحی و ساخت میتونه با فرض سود 100 درصد تولید کننده حداکثر قیمتی بین ۵ تا ۱۵ هزار دلار داشته باشه.

2. یک Pre Amplifier عالی با بهترین طراحی و ساخت با همون شرایط میتونه حداکثر قیمتی بین 5 تا 15 هزار دلار داشته باشد.

3. یک Power Amplifier با بهترین طراحی و ساخت میتونه با فرض سود 100 درصد تولید کننده حداکثر قیمتی بین 10 تا 20 هزار دلار داشته باشد.

4. یک بلندگوی Fullrange در گران ترین حالت میتواند قیمتی حداکثر 30 هزار دلار داشته باشد.

5. کابل بلندگو حداکثر 2000 دلار و کابل IC حداکثر 1000 دلار.

البته شرکتهایی ادعا میکنند مثلا 5 سال R&D داشتند و باید هزینه آن را روی کالا بکشند اما حتی در این حالت هم از نگاه من اگر قیمت گذاری بر اساس هزینه تمام شده باشد و آن شرکت در بازار سهم خوبی داشته باشد نباید قیمت کامپوننت از این رنجی که در بالا نوشتم بیشتر شود.

اما در دنیا قیمت ها اینگونه تعیین نمیشود کافیست نگاهی به قیمت گذاری ها بیاندازید.

تا 10 سال پیش یک شرکت سری رفرنس را 12 هزار دلار قیمت گذاری میکرد بعد 5 سال سری رفرنس شد 20 هزار دلار اما الان شده 50 هزار دلار چرا؟ چون دیگر شرکتها همین کار رو کردند و قیمت رو بالا بردند و این افزایش قیمت دلیلش افزایش هزینه نبود بلکه بازار فهمید میتونه با اینگونه قیمت گذاری سود بیشتری به جیب بزنه. مطمئن باشید 5 سال دیگه سری رفرنس میشه 75 هزار دلار. بهترین سورس دیجیتال Spectral SDR-2000 بود با قیمت 8000 دلار اما الان سورس دیجیتال 70 هزار دلاری هم داریم. همین حالا EMM-Labs داره با 12 هزار دلار بهترین سورس رو به بازار وارد میکنه و خیلی راحت این سورس قابل رقابت با سورسهای 50 هزار دلاری هست و یا Spectral یک Pre ساخته 15 هزار دلار که قابل رقابت با یک Pre چهل هزار دلاری هست.

کمپانی Cardas و یا Cable Research Lab بهترین کابل ها رو زیر 2000 دلار مفروشند درحالی که ممکنه در مقایسه CRL از یک کابل 30 هزار دلاری هم صدای دوست داشتنی تری در سیستم شما داشته باشد. Belcanto در قیمت های زیر 5 هزار دلار بهترین هارو میسازه و ممکنه خیلی راحت از یک آمپلی فایر 10 هزار دلاری صدای بهتری داشته باشه. بازار واقعا از نظر قیمتی بی منطق و خنده دار رفتار میکنه و شما نباید خیلی قیمت ها رو جدی بگیرید. گاهی کابلی رو یک شرکت میسازه و شرکت دیگری با زدن مارک خودش روی آن کابل و تبلیغات زیاد همون کابل رو به قیمت 5 برابر میفروشه.

من با قیمت بالا مشکل ندارم اما با اینکه قیمت بالا باعث بشه کاربر فکر کنه صدای بهتر با قیمت بالاتر میسر میشه مخالفم. من قبلا هم گفتم نه ستاره ها و نه تبلیغات و نه قیمت ها هیچکدام نباید ملاک ارزش گذاری شود. باید صدا بشنوید و بر اساس شنیدن انتخاب کنید تا آن ذهنیت قیمت های بالا در شما متعادل شود. شاید گوش شما به یک صدا در کلاس 10 هزار دلار کاملا راضی باشد و لازم نباشد هزینه اضافی پرداخت کنید و مهمتر اینکه یادمون نره لذت بردن از موسیقی ربط چندانی به سیستم صوتی نداره.

نه مجلات و نه بازار هیچ وقت به شما یک ذهنیت منطقی و درست رو القا نمیکنه و همیشه باید بدون در نظر گرفتن آنها انتخاب کنیم.

بدانیم صدا گرفتن با زیاد پول خرج کردن بدست نمی آید و کمپانی ها بجای کمک به کاربر فقط دنبال گرفتن پول بیشتر هستند. تمام هیجاناتی که مجلات ایجاد میکنند فقط وفقط برای فروش یک کامپوننت گران هست و هیچ وقت بازار و مجلات به ما نمیگویند صدا گرفتن سرهم کردن یک سری کامپوننت گران نیست ، نمیگویند صدا گرفتن بیشتر تابع Matching هست تا تک تک کامپوننتها و هیچ وقت نمیگویند صدای سورس دیجیتال 100 هزار دلاری ارزش شنیداری کمتری از یک سورس آنالوگ خوب دارد. تا زمانی که من و شما تصور غلطی از مسائل داشته باشیم بازار سودش تامین میشود.

امیدوارم های فای برای شما آرامش شنیدن یک موسیقی خوب باشه نه دردسر افتادن در چاه های فای.

مطلب زیر رو John Elison در Audio Asylum پست کرده، بخونید:

Link (http://db.audioasylum.com/cgi/m.mpl?forum=vinyl&n=674300&highlight=vitus&r=&session=)

“the most elaborate and expensive stereo system in the world“

عکس بالا مربوط به شرکت Spectral هست.